بی شک تمامی اهالی این فن بارها به این کلمه برخورد کرده اند.
“شعور فوتبالی“!
اما به راستی هیچ کداممان درک دقیقی از معنای جامع این کلمه مرکب نداریم.
شعور فوتبالی تنها منحصر به مهندسی بازی کردن با توپ نیست. (چیزی که در ذهن اغلب افرادی که از این واژه استفاده میکنند، متبادر میشود.)
شعور فوتبالی را میتوان در چندین بُعد تشریح کرد. ابعادی که در پس هرکدام از آنها حجمه عظیمی از اطلاعات، استعداد، درک، تلاش، شناخت، اصول و تجربه قرار دارد.
پارامترهای شعور فوتبالی
1- توانایی های فنی فردی و تیمی
اولین و بنیادی ترین پارامتر شعور فوتبالی، توانایی های فنی است.
“توانایی های فنی فردی و تیمی”
فردی مثل کنترل و پاس با کیفیت، حفاظت از توپ، زمان و مکان و شدت ضربه به توپ، دریبلینگ و لمس توپ، تخریب و یا تصاحب توپ، بازی با دو پا، زمان تاخیر یا فشار در دفاع، شناخت و درک از ابعاد و وزن توپ و توانایی های فردی پایه از این قبیل که به خودی خود دنیایی از تلاش و معلومات را میطلبد.
توانایی های تیمی مثل بازیخوانی، بازیسازی، درک و احساس فضا، شناخت موقعیتهای غالب، درک و کجایی و چرایی حرکت یا سکون، انتخاب بهترین فضا برای پاس یا حرکت یا نفوذ یا فشار، مهار یا استفاده از فضاهای خطرناک ایجاد شده (چه در فاز دفاعی و چه در فاز هجومی)، ارتباط کلامی و غیرکلامی “فنی” مناسب با هم تیمی، تاکتیک پذیری و گیرایی بالا در کار گروهی و در کل توانایی هایی که یک بازیکن برای اجرای آنها به سایر عوامل تیم وابسته است.
2- خلاقیت
دومین پارامتر شعور فوتبالی خلاقیت است. از منظر هر مربی و بازیکن، خلاقیت، مفهومی متفاوت دارد. مفاهیمی که تا حد بسیار زیادی به دید هر فرد از فوتبال یا فوتسال بستگی دارد. (به طور کلی دید و نگاه، نشأت گرفته از سلایق، تجارب و علایق هر فرد است.)
خلاقیت را میتوان به دور از توضیحات حشو چنین بیان کرد: اتخاذ “بهترین” تصمیم، نسبت به “هر شرایط”.
همه فوتبالی ها فوتبال بازی میکنند که بیشتر گل بزنند و کمتر گل بخورند و در نهایت بازی را ببرند.
گاهی بهترین تصمیم، اجرای تاکتیک های از پیش تعیین شده تیمی و در برخی مواقع به هم ریختن کامل آنها است.
گاهی یک پاس تکضرب، یک دریبل، یک ریسک در پا انداختن تدافعی، یا حتی یک رها کردن و اثر نگذاشتن روی توپ میتواند بهترین تصمیم برای گل زدن یا گل نخوردن باشد.
تفاوت قائل شدن و انتخاب میان اینکه چه موقع برنامه های تیم اجرا شود و چه موقع از احساس پیروی شود، کاری است که بازیکنان خلاق در لحظه لحظه بازی به درستی انجام میدهند.
استعداد، محور اصلی خلاقیت است. ولی مشاهده، آزمون و خطا، تمرین فیزیکی و ذهنی، تجربه و انتخابهای بیشمار از پیش تعیین شده تاثیر فوقالعاده شگرفی بر میزان و کیفیت خلاقیت یک بازیکن دارد
3-داشتن مهارتهای ذهنی مربوط به ورزش حرفه ای
سومین پارامتر یک شعور فوتبالی داشتن مهارتهای ذهنی مربوط به ورزش حرفه ایست. مهارتهایی که در علم ورزش روز دنیا از جایگاه بسیار ویژه ای برخوردار است و توجه خاصی به آن میشود و نمیتوان آنرا در هیچ مبحث ورزشی نادیده گرفت.
توانایی استفاده مناسب و با کارایی بالا از ذهن، یکی از خصوصیات اهالی با شعور فوتبال است. مهارتهای ذهنی فردی و تیمی
مهارتهای فردی مثل تصویر سازی، اعتماد به نفس، سرسختی، ظرفیت روانی، تمرکز و بازیابی تمرکز، کنترل خشم و استرس، نیاز به پیشرفت و مواردی که برای خبره شدن در هر کدام به زمان و تجربه زیادی نیاز است
در بخش مهارتهای ذهنی تیمی، یک با شعور فوتبال قبل از هر چیز باید درک و شناخت صحیحی از خود (باورها، ارزشها و سلایق) داشته باشد تا بتواند ارتباط شایسته ای با سایر اعضای تیم برقرار کند به عنوان مثال از مهارتهای ذهنی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
تمایل به همکاری، همدلی و رفاقت، درک احساسات هم تیمی، گذاشتن خود به جای دیگری، رهبری (با مدیریت فرق دارد.)، برد منشانه تلاش کردن و رقابت جویی و…
یک باشعور فوتبال همیشه میداند که تیم بر فرد اولویت دارد این جمله قانون اوست
4-حرفه ای گری
چهارمین و آخرین پارامتر یک شعور فوتبالی، حرفه ای گری است شاید اگر بازیکنی سه پارامتر قبلی را تماماً در خود پرورش داده باشد ولی فاقد توانایی حرفهای زندگی کردن، فکر کردن و رفتار کردن باشد، شانسی برای ماندن در گود حرفه ای ها ندارد.
حرفهای گری هم مربوط به درون و هم بیرون یک بازیکن است.یک حرفهای باید بر احساسات و کششهای روحی خود افساری محکم زده و در همه حال بر این افسار مسلط باشد
حرفه ای گری درونی شامل رعایت نکات شخصی برای داشتن یک زندگی سالم ورزشی است نکاتی مثل: توجه به ساعات خواب، زمان و کیفیت خوراک، استفاده بجا و به اندازه از تکنولوژی روز، نظافت فیزیکی و روحی، تعهد به تمرین و نکاتی که همه اهالی ورزش به آنها واقفند و توضیحات بیشتر در موردشان از حوصله بحث خارج است
حرفهای گری بیرونی مربوط است به تمامی آنچه که بیرون از یک ورزشکار در جریان است. مسائلی که حتی کوچکترین آنها پتانسیل آنرا دارند ک یک تیم و یا هر یک از اعضای تیم را به طور کلی از مسیر حرفهای خارج کرده و به بیراهه بکشاند. کم توجهی و یا سهل انگاری در رسیدگی به حواشی میتواند صدمات جبران ناپذیری به حال و آینده حرفهای یک ورزشکار حرفهای وارد کند حرفهای گری بیرونی شامل مدیریت، دسته بندی، اولویت گذاری و میزان توجه به موارد خارج از مسائل مربوط به حوزه فنی ورزش است مواردی همچون ارتباط بهینه با رسانه ها، مدیریت روابط درون تیمی و برون تیمی، تسلط کامل بر رفتار و گفتار و کردار، محافظت از گنجینه اسرار شخصی ،تیمی و هم تیمی، توجه موشکافانه به امور جاری در فضای مجازی و در کل مصون ماندن از هر دام احتمالی از طرف رقبا
برای پرورش بازیکنان با شعور فوتبالی بالا، قبلا باید تا حدودی شعور فوتبالی خود را پرورش داده باشیم.
امید است که با توجه به مقام انسانیت و به دور از خود خواهی در راه رشد بازیکنانی با شعور قدم برداشته، به شکوفایی فنی و اخلاقی جوانان توجه کنیم و در نهایت تا حد توان به گسترش سلامت جسم و روح جامعه کمک کنیم.